Amfetamin, önceden, alkolün akşamdan kalma olarak tanımlanan olumsuz etkilerini, iştah artışını ve obeziteyi engellemek amacıyla laboratuvar ortamında üretilen bir ilaçtı. Amfetaminin uyarıcı etkilerinin ilk keşfi 1960’lı yıllara dayanır.
Amfetaminin psikiyatrik ve klinik kullanımında en meşhur ilaçlar Adderal ve Ritalindir. Zaman zaman merkezi sinir sistemini birkaç saatliğine uyardığından öğrenme güçlüğünü ve odak bozukluğunu bastırmak için hastalara verilir.
Bir çalışmada amfetamin 65 hastaya verildi ve 38 tanesi daha enerjik hissedip zihinsel işlevlerde artış gösterdiler. Bunun nedeni amfetaminin beyindeki bazı bölgeleri uyarması ve dopamin hormonuna etki etmesidir.
Amfetaminin Kullanım Alanları
- Hiperaktivite bozukluğu
- DEHB
- Obezite
- Konsantrasyon bozukluğu
- Narkolepsi (gündüz uykusu)
- Parkinson hastalığı
Amfetaminin Etkileri
Bu uyarıcının etkileri en geç 1 saat içinde başlar ve 4 saat içinde sona erer. Bu süre zarfında görülen belirtiler şunlardır:
- Uykusuzluk
- İştahta azalma
- Kalp ritim düzensizlikleri ve kalp atış hızında artış
- Ani gelen ama geçici mutluluk (crush)
- Göz bebeklerinde büyüme
- Enerji ve halüsinasyonlar
- Diş gıcırdatması
Amfetaminin Zararları
Çoğu insan tarafından Limitless filmindeki zihinsel kapasiteyi hızla artıran bir ilaç gibi düşünülse de, zihin üzerindeki olumlu etkisi uzun sürmez. Uzun süre kullanımda amfetamin türevi maddeler zihni yıkıma uğratmaktadır ve işlevini bozmaktadır.
Öte yandan yüksek derecede bağımlılık yapar. Amfetamin grubu ailesinin diğer üyeleri ekstazi (extazi), dexedrine (dekstroamfetamin) ve metamfetamindir. Ayrıca diş ve diş etlerine zarar verir, kalp atış hızında dengesizliğe (aritmi) ve beyin kanaması riskine yol açabilir.
Bu maddeye karşı bağımlılık geliştirildiyse, yoksunluğunda paranoya ve depresyon yaşanıyorsa, ülkenizdeki sağlık kuruluşlarından yardım alabilirsiniz.
Benzer Yazılar:
Yanlış Bilinenler
Yanlış: Amfetamin zekayı artırır.
Doğru: Amfetamin kısa vadede öğrenme güçlüğünü giderir ama uzun süre kullanımda merkezi sinir sistemine ve zeka seviyesine zararlar verir.
Amfetamin hakkında kısa bilgiler
Amfetaminin temel fonksiyonu beynimizde merkezi sinir sistemini uyarmasıdır. Adderal ve Ritalin gibi ilaçlarda asgari düzeyde bulunur. Yapısal olarak Efedrin bileşenine benzer. Bir çalışmaya göre 2018 yılında 1 milyon Amerikalı reçeteyle yazılan amfetamin türevi ilaçları kötüye (uyuşturucu olarak) kullandı. Bunların 370.000 kadarı 12 ile 17 yaş aralığında bulunuyordu.
Kaynakça
[1] 2018 Ulusal Uyuşturucu Kullanımı ve Sağlık Araştırması
[2] Önceden ve şimdi, amfetamine farmakolojik ve klinik bir bakış açısı
[3] Tedaviye Yanıt Vermeyen Depresyon Hastalarında Psikostimülantlar
